ساز کوبهای یا پرکاشن به هر سازی گفته میشود که از طریق ضربه، تکان، سایش، خراش و یا هر عمل دیگری که منجر به نوسان شود، تولید صدا کند. وظیفهٔ اصلی سازهای کوبهای معمولاً اجرای ضرب (ریتم) در متن آهنگ است ولی توانائی اجرای ملودی را هم دارد. این ساز احتمالاً پس از صدای انسانی قدیمیترین نوع ساز است. سازهای کوبهای را کلا میتوان به ۲ دسته، سازهای کوبهای با کوک معین مثل زیلوفون و سازهای کوبهای با کوک نا معین مثل انواع طبل تقسیم کرد. تاریخچه سازهای کوبهای به هزاران سال پیش برمیگردد.
چوبها و مضرابهای سازهای کوبهای
انواع سازهای کوبهای
بلز (زنگ، زنگوله)
تومبا
طبلا
دهل
تمبک
دمام
دف
تمپو
نقاره
دایره زنگی
طبل
سنج
مثلث
تیمپانی
زیلوفون
ماریمبا
ویبرافون
ماراکاس
کاستانت
تام تام
گنگ
درامز
کوزه
آینه پیل
شندف
درای(جرس)
پنداریک
تاس
ارکستر به مجموعهای از نوازندگان و سازهائی که باهم به اجرای قطعات موسیقی می پردازند، اطلاق میگردد. هر ارکستر به طور معمول بر اساس قرار گرفتن نوع و تعداد سازها در آن نامگذاری میشود. برای نمونه ارکستر سمفونی که به عنوان بزرگترین نوع ارکستر میباشد، بدان معناست که درآن از تمام گروههای سازی استفاده شده و تقریبآ تمامی سازهای موسیقی کلاسیک غربی در آن وجود دارد. ارکسترهای کوچک تر، که بخشی از سازهای موسیقی کلاسیک درآن قرار دارد با نامهای دیگر از جمله ارکستر مجلسی نامیده میشوند. ارکستر مجلسی به ارکستری گفته میشود که در آن از سازهای زهی آرشهای، سازهای بادی چوبی و سازهای کوبه ائی و سازهای شاسی دار یا کلیدی همچون پیانو میتواند استفاده شود.
در برخی از موارد بعضی از عنوانها برای ارکسترها استفاده میشود، که این نامها اشارهای به نوع سازهای بکاررفته یا نقش سازها در این ارکسترها ندارد و این نامگذاریها تنها برای تشخیص دادن ارکسترهای مختلف در یک منطقه یا شهر استفاده میگردد. برای نمونه ارکستر فیلارمونیک . ارکستر فلارمونیک معمولاً از سوی انجمن دوستداران موسیقی در هر شهر(انجمن فیلارمونیک) پشتیبانی مالی میگردد و در این ارکسترها معمولآ از نوازندگان خبره و چیره دست هر شهر استفاده میگردد.البته ساختار ارکستر فیلارمونیک، از نظر سازی، بصورت ارکستر سمفونیک یا ارکستر بزرگ است.مانند ارکستر فیلارمونیک لندن. در ارکسترها رهبر ارکستر مهمترین نقش و در واقع قلب ارکستر بشمار میرود.
1.«داستان دو شهر» A Tale of Two Cities چارلز دیکنز رمان تاریخی انگلیسی ۱۸۵۹ ۲۰۰میلیون
2.«شازده کوچولو» Le Petit Prince آنتوان دوسنت اگزوپری فانتزی فرانسوی ۱۹۴۳ ۲۰۰میلیون
3.«ارباب حلقه ها» The Lord Of The Rings جی.آر.آر تالکین خیال پردازی حماسی انگلیسی ۱۹۵۴-۱۹۵۵ ۱۵۰ میلیون
4.«هابیت» The Hobbit جی.آر.آر تالکین فانتزی کودکانه انگلیسی ۱۹۳۷ ۱۰۰ میلیون
5.«رویای تالار سرخ» 红楼梦 کائو ژوکین حماسه خانوادگی چینی ۱۷۵۹-۱۷۹۱ ۱۰۰ میلیون
6.«و بعد چیزی آنجا نبود» And Then There Were None آگاتا کریستی کار آگاهی انگلیسی ۱۹۳۹ ۱۰۰ میلیون
7.«شیر، جادوگر و جالباسی The Lion, the Witch and the Wardrobe سی اس لوئیس انگلیسی ۱۹۵۰ ۸۵ میلیون
8.«او، تاریخچه ماجراجویی» She: A History of Adventure هنری رایدر هگارد انگلیسی ۱۸۸۷ ۸۳ میلیون
9.«راز داوینچی» The Da Vinci Code دن براون انگلیسی ۲۰۰۳ ۸۰ میلیون
10.«فکر کن و پولدار شو» Think and Grow Rich ناپلئون هیل انگلیسی ۱۹۳۷ ۷۰میلیون
«محسن شاملو» - هنرمند جوان و سازنده ویلون- که در بخش جنبی موسیقی فجر نمایشگاهی از آثار خود را در سالن وحدت به نمایش درآورده بود، لوح تقدیر و تندیس بیست و هفتمین جشنواره بینالمللی موسیقی فجر را دریافت کرد.
هیأت داوران در بخش آهنگسازی و پایان نامهها،نگین زمردی را برای قطعه «فنا»،محمد نصرتی برای قطعه «سمفونی لیلی» و حمید مرادیان را برای «کمانچه» حایز رتبههای اول تا سوم دانست.
در بخش رقابتی سازهای کلاسیک غیرایرانی نیز محمدهادی ایانود از اصفهان،مرتضی قربانی شیرکوهی از کرج و شهاب شرفی از تهران رتبههای اول تا سوم را کسب کردند.
اما در شاخه آهنگسازی با موضوع دستاوردهای انقلاب اسلامی، مرتضی شفیعی از اصفهان به خاطر قطعه «قیام» مورد تقدیر قرار گرفت.
در بخش کلاسیک ایرانی نیز گروه «شورانگیز» گرگان به سرپرستی محمدرضا ابراهیمی،گروه «برزین مشهد» به سرپرستی امیرحسین اسکندری و گروه «سیوار» به سرپرستی مهدی حاج قاسمی به رتبههای اول تا سوم نایل شدند.
در بخش کلاسیک غیرایرانی گروهی،«آنسامبل مارتینا» از تهران به سرپرستی مهرداد غلامی،ارکستر «دانشجویان پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران» به رهبری لوریس هویان به رتبههای اول و دوم نایل شدند. هیات داوران در این بخش هیچ اثری را حایز رتبه سوم ندانست.
گروه «صمات» به رهبری آزاده عظیمی، «کر ماهان» به سرپرستی نیما فاتحی و «گروه آوازی دامور» به سرپرستی فراز خسروی دانش رتبههای اول تا سوم را کسب کردند.
رهبر ارکستر نقش هدایت ارکستر و نحوه اجرای آن را بر عهده دارد. فرمان چگونگی اجرای یک اثر موسیقی از طریق اشارات و حرکات بدنی رهبر ارکستر که بصورت قراردادی متداول است، به نوازندگان ارکستر منتقل میشود. ارکسترها، گروههای کر و سایرگروههای موسیقی معمولاً دارای رهبر هستند. همیشه یک رهبر ارکستر در جلوی ارکستر قرار میگیرد و با در اختیار داشتن دفتر نتی که به نام پارتی تور معروف است، در جریان چگونگی و اجرای نتهای سازهای مختلفی که در اجرای آن اثر شرکت دارند قرار میگیرد. هر آهنگساز که اثری برای ارکستر می نویسد، تمامی نتها و توضیحات مربوط به آن اثر برای هر ساز را به ترتیب و استانداردی که وجود دارد در پارتی تور می گنجاند. پارتی تور برای اجرا و تمرینات در اختیار رهبر ارکستر قرار میگیرد.در پارتی تور ریزترین توضیحات مربوط به چگونگی اجرای آن اثر و دیگر اطلاعات قرار دارد که رهبر ارکستر با توجه به دانش رهبری ارکستر قادر به خواندن و تشخیص دادن تمامی این اصطلاحات میباشد و در زمان تمرین آنها را برای نوازندگان نیز تفسیر می نماید.
به عنوان یکی از بزرگترین و مشهورترین رهبران ارکستر جهان میتوان به هربرت فون کارایان اشاره کرد.